فعالیت بدنی و دیابت
كاهش فعاليت بدني و عدم شركت در فعاليت هاي ورزشي با مكانيسمهاي مختلفي بر پديدايي ديابت و آثار آن مي افزايد. به نظر ميرسد اصليترين شيو هي تاثير فعاليت بدني بر ديابت، با تاثير آن بر ميزان مصرف انرژي و به تبع آن چاقي در ارتباط باشد كه از طرف سازمان جهاني بهداشت به عنوان مهمترين عامل خطر ديابت در نظر گرفته شده است. از ديگر سازوكارهاي تاثير فعاليت بدني بر ديابت، ميتوان به نقش آن در تعديل استرس به عنوان عامل موثر ديگر بر ديابت اشاره نمود(پورشریفی و همکاران،1386). بعلاوه در دیابت نوع2 انسولین نمي‌تواند وظیفهی خود در بدن را بهدرستی انجام دهد و در واقع یك حالت مقاومت به انسولین در بدن وجود دارد. بهترین عامل این افزایش مقاومت، چربي‌های اضافی بدن هستند. بنابراین با رعایت رژیم غذیی و فعالیت ورزشی منظم كه هر دو منجر به كاهش وزن و كمتر شدن چربي‌های اضافی بدن مي‌شوند ميتوان مقاومت به انسولین را كاهش داد و بدین وسیله قند خون را بهتر كنترل كرد.
ورزش منظم، کنترل قندخون را در مبتلایان به دیابت نوع ۲ بهبود میبخشد و ممکن است منافع مشابهی در دیابت بارداری داشته باشد. نکتهی جالب اینکه ناهنجاریهایی که باعث بروز مقاومت به انسولین (دیابت نوع ۲ و دیابت بارداری) میشوند، با کاهش وزن، رژیم غذایی و فعالیت بدنی قابل بازگشت هستند. از این رو تغییر شیوهی زندگی با تمرکز بر کاهش وزن و افزایش فعالیت بدنی از راهکارهای اصلی پیشگیری از بروز دیابت در افرادی است که تست تحمل گلوکز (اندازه گیری قندخون بیمار پس از نوشیدن محلول قندی) مختل دارند. تاکنون تمرین های منظم ورزشی در کنترل مطلوب قندخون بیماران مبتلا به دیابت نوع ۱ موثر نشان داده نشدهاند، ولی میتوانند به عنوان یک درمان فرعی ایمن و اثربخش برای این افراد تجویز شوند.
شرکت منظم در تمرینهای ورزشی، بهغیر از تاثیر بر کنترل قندخون، آثار سودمند بسیاری از جمله بهبود وضعیت قلبی عروقی، متابولیک و سلامتروانی برای بیمار مبتلا به دیابت به دنبال خواهدداشت. ورزش، در پیشگیری اولیه و ثانویه بیماری های قلبی عروقی و پیشگیری از عوارض خاص بیماری دیابت کمککننده است.
2-2-7-3-تغذیه و دیابت
براي كاهش وزن يا جلوگيري از افزايش وزن و كاهش ورود انرژي به بدن، تغيير در رژيم غذايي ضروري است. پژوهشهايي كه طي آنها ميزان ورود انرژي به بدن بهطور دقيق كنترل ميشود، نشان دادهاند كه كاهشوزن، با هر نوع رژيم و پرهيز غذايي، زماني ميتواند اتفاق بيفتد كه انرژي دريافتي كمتر از انرژي مصرفي باشد )به عنوان مثال، دانسينگر[1]وهمکاران،2005 به نقل از پورشریفی و همکاران،1386).
مطالعات متعدد نشان دادهاند که تغذیهی سالم تاثیر قابل توجهی در کنترل علائم و نیز جلوگیری از پیشرفت بیماری دیابت نوع دوم و نیز بیماریهای پیشزمینه ی آن بویژه چاقی خواهدداشت. تغذيه درماني در كنترل ديابت مهمترين نقش را ايفا ميكند. هدف از تغذيهدرماني در ديابت، حفظ مقدار قند خون در محدودهی طبيعي، بهبود سطح چربيهاي خون، كاهش فشارخون، درمان و جلوگيري از عوارض ديابت همچون بيماريهاي قلبي عروقي، رتينوپاتي، نفروپاتي و نيز برآوردن نيازهاي تغذيه اي فرد است. در ديابت نوع 2، محدوديت كالري و كاهش وزن به حد متوسط (به ميزان 9-5/4کیلوگرم) باعث كنترل قند خون، كاهش مقاومت به انسولين و كاهش فشارخون مي شود، حتي اگر فرد به وزن نرمال نرسيده باشد. اين كاهش وزن وقتي بيشترين اثر و فايده را دارد كه بلافاصله بعد از تشخيص ديابت نوع 2 اعمال شود يعني وقتي كه ترشح انسولين هنوز به حد كافي صورت ميگيرد.
محدوديت كالري، بيشتر و سريعتر از كاهش وزن، قند خون را در افراد ديابتي كنترل ميكند. يعني مسألهی كالري در ديابت نوع 2، مهمتر از مسألهی وزن است. اين محدوديت بايد طوري باشد كه فرد 500-250 كالري كمتر از دريافت روزانه خود، دريافت كند.
كروم عنصري است كه از آن بهعنوان ( فاكتور تحمل گلوكز ) ياد ميشود و روي عملكرد انسولين تأثير ميگذارد. در حيوانات آزمايشگاهي كمبود كروم باعث افزايش قند، كلسترول و تري گليسيريد خون ميشود. هدف اصلي از رژيمدرماني در بيماران ديابتي، استفاده از موادغذايي به صورت متعادل است. اصولاً رژيم غذايياي كه توسط كارشناسان و متخصصان تغذيه براي افراد ديابتي تهيه ميشود داراي اهداف زير است:رساندن قند خون به سطح طبيعي، حفظ سطح چربيهاي خون در حد طبيعي، كاهش مشكلات خاص بيماران ديابتي، بهدستآوردن و حفظ وزن ايدهآل، رساندن مواد مغذي به بدن به ميزان لازم، تأمين انرژي موردنياز بدن جهت انجام فعاليتهاي لازم و جلوگيري از بروز عوارض و مشكلات ناشي از ديابت.
لينک جزييات بيشتر و دانلود اين پايان نامه:
اثربخشی مداخلات روانشناختی بر شاخصهای سلامت جسمی و روانی بیماران دیابتی نوع2