معنا دار وجود دارد، بین سازگاری با سبک مقابله ای هیجان مدار رابطه ی منفی معنا دار وجود دارد و بین سازگاری با سبک مقابله ای اجتنابی رابطه ی منفی معنا دار وجود دارد. همچنین این پژوهش نشان داده است که بین وظیفه شناسی با سبک مقابله ای مسئله مدار رابطه ی مثبت معنا دار وجود دارد، بین وظیفه شناسی با سبک مقابله ای هیجان مدار رابطه ی منفی معنا دار وجود دارد و بین وظیفه شناسی با سبک مقابله ای اجتنابی رابطه ای وجود ندارد.
2- شفیع زاده (1391) در پژوهشی به بررسی رابطه ی پنج عامل بزرگ شخصیت با تاب آوری در همه ی ساکنان شهرستان مبارکه اصفهان پرداختند نتیاج نشان داد بین روان رنجور خویی با تاب آوری رابطه ی منفی قوی و با برون گرایی و انعطاف پذیری، سازگاری و وظیفه شناسی رابطه ی مثبت دارند.
3-شکری و همکاران (1391) در مطالعه ای با هدف بررسی نقش میانجی گر سبک‌های مقابله در بررسی رابطه بین تنیدگی تحصیلی و بهزیستی ذهنی نشان دادند که از بین سبک‌های مقابله تنها سبک مقابله مسأله‌مدار است که به طور معناداری رابطه منفی بین تنیدگی تحصیلی و عاطفی مثبت را کاهش داده، بین همین سبک‌ها تنها سبک مقابله هیجان‌مدار به طور معناداری رابطه منفی بین تنیدگی تحصیلی و عاطفه منفی را کاهش می‌دهند.
همچنین سبک مقابله مسأله‌مدار و هیجان‌مدار به طور معناداری رابطه منفی بین تنیدگی تحصیلی و مقیاس رضایت از زندگی را کاهش می‌دهند.
4-خباز و همکاران(1390) در پژوهشی تحت عنوان رابطه حمایت اجتماعی و سبک‌های مقابله، با تاب‌آوری در پسران نوجوان به این نتیجه رسیدند که همبستگی بین حمایت اجتماعی و سبک‌های مقابله با تاب‌آوری در نوجوانان مثبت و معنادار است.
5-کاکابرایی و همکاران ( 1390) مطالعه‌ای جهت بررسی و مقایسه بهزیستی ذهنی، سبک‌های مقابله و حمایت اجتماعی ادراک شده والدین کودکان عادی و استثنایی انجام دادند. نتایج نشان داد میان دو گروهدر سبک‌های مقابله‌ای مسأله‌مدار و هیجان مدار تفاوت وجود دارد، اما در سبک‌های مقابله‌ای اجتنابی تفاوتی مشاهده نگردید. والدین دارای کودکان استثنایی نمره بالایی در سبک مقابله‌ای هیجان‌مدار و والدین کودکان عادی، نمره بالایی در سبک مقابله‌ای مسأله‌مدار بدست آوردند.
6-خدایی و شکری در پژوهشی که در سال 1388 انجام دادند به این نتیجه رسیدند که بین زنان و مردان از نظر عامل برون‌گرایی و روان رنجورخوی، سبک‌های مقابله مسأله‌مدار، هیجان مدار و اجتنابی و عاطفه مثبت و منفی و رضایت از زندگی رابطه معناداری وجود دارد. نتایج نشان داد که اگر فرد در عامل روان رنجورخوی و سبک مقابله هیجان مدار نمره پایین و در مقابل در عامل برون گرایی نمره بالایی کسب کرده باشد بهزیستی ذهنی بالایی خواهد داشت. همچنین رابطه بین عامل برون‌گرایی و روان رنجورخویی تنها به وسیله سبک مقابله هیجان‌مدار میانجی‌گری شد.
7-جعفر نژاد و همکاران (1383) در پژوهشی به بررسی رابطه میان پنج عامل بزرگ شخصیت با سلامت روان و سبک های مقابله ای پردختند. نتایج نشان داد که بین روانرنجور خویی و سبک مقابله ای مسأله مدار رابطه ی منفی وجود دارد، بین روان رنجور خویی و سبک مقابله ای هیجان مدار رابطه ی مثبت و معنی دار وجود دارد، درحالی که روان رنجور خویی با سبک مقابله ای اجتنابی رابطه ی معنا داری نشان نمی دهد. همچنین نتایج نشان داد که بین روان و برون گرایی با سبک مقابله ای مسأله مدار رابطه ی مثبت و معنی دار وجود دارد، بین برون گرایی و سبک مقابله ای هیجان مدار رابطه ی منفی و معنا دار وجود دارد و بین برون گرای و سبک مقابله ای اجتنابی رابطه ی منفی معنا دار وجود دارد. همچنین نتابج نشان داد بین انعطاف پذیری با سبک مقابله ای مسأله مدار رابطه ی مثبت معنادار وجود دارد، بین انعطاف پذیری و سبک مقابله ای هیجان مدار رابطه ی منفی معنا دار وجود دارد و بین انعطاف پذیری با سبک مقابله ای اجتنابی رابطه ی منفی معنا دار وجود دارد. همچنین نتایج پژوهش حاکی از آن است که بین سازگاری و سبک مقابله ای مسأله مدار رابطه ی مثبت و معنا دار وجود دارد، بین سازگاری با سبک مقابله ای هیجان مدار رابطه ی منفی و معنا دار وجود دارد و بین سازگاری و سبک مقابله ای اجتنابی رابطه ی منفی معنا دار وجود دارد. همچنین در این پژوهش نشان داده شد که بین وظیفه شناسی با سبک مقابله ای مسأله مدار رابطه ی مثبت و معنی دار وجود دارد، بین وظیفه شناسی و سبک مقابله ای هیجان مدار رابطه ی منفی معنا دار وجود دارد و بین وظیفه شناسی با سبک مقابله ای اجتنابی رابطه ای وجود ندارد.
2-31-2-پیشینه خارجی پژوهشی
1-از بررسی‌هایی که به نقش صفات شخصیت در تاب‌آوری پرداخته‌اند، می‌توان به پژوهش‌هایی اشاره کرد که رابطه پنج عامل بزرگ شخصیت (نوروزگرایی، برون‌گرایی، گشودگی، مقبولیت و وظیفه‌شناسی) را با تاب‌آوری بررسی کرده‌اند. این پژوهش‌ها در چندین نتیجه با هم هماهنگ بودند. اول اینکه تاب‌آوری با نوروزگرایی رابطه منفی معناداری دارد ( کمیل و همکاران، 2006؛ بشارت، 1386؛ کلیم، کاون و وایمن134، 2000).
پژوهش‌های دیگر معلوم کرد دانشجویانی که در نوروزگرایی نمره بالایی گرفتند، بیشتر رویدادها را ناگوار و غیرقابل کنترل می‌دانستند (ماکنوس، دینر، فوجیتا و پاوت، 1993). دوم اینکه نتیجه بیشتر این مطالعات نشان داد که تاب‌آوری با برون‌گرایی رابطه مثبت دارد (بشارت،1386، لنگوا،2002؛ توکیدوفردریکسون، 2004؛ همینوور، 2003) . در بررسی 100 مرد و زن دانشجو معلوم شد آنهایی که از نظر برون‌گرایی بالا بودند بهتر از آنهایی که از این نظر پایین بودند؛ توانستند با استرس روزمره زندگی مقابله کنند.
پژوهش‌های دیگری رابطه سبک‌های مقابله با تنش و تاب‌آوری را بررسی کردند که به نتایج مشابهی دست یافتند. برای مثال مطالعه واتسون و هیوبارد نشان داد که افراد با ویژگی برون‌گرایی بالا، راهبردهای مقابله‌ای فعالانه و کسب حمایت اجتماعی را دنبال می‌کنند؛ در حالی که افراد با ویژگی‌های روان رنجوری بالا در شیوه‌های منفعلانه و نامناسب مقابله شرکت می‌کنند و افراد با وجدان‌گرایی بالا از راهبردهای مقابله‌ای نامناسب دوری می‌کنند.
2-کاردام و کراپیک 135(2001) در پژوهش خود نشان دادند که افراد با نوروزگرایی بالا در مواجهه با موقعیت‌های تنیدگی‌زا از راهبرد منفعلانه از قبیل اجتناب، خودملامت‌‌گری ، تفکر آرزومندانه و همچنین شیوه‌های مبتنی بر ستیزه‌جویی بین فردی از قبیل واکنش خصمانه تخلیه هیجانی استفاده می‌کنند. لذا، سطوح بالاتر نوروزگرایی به گونه‌ای فزاینده خطر تجربه عواطف منفی را تشدید می‌کند. همچنین نتایج نشان داد که برونگرایی بر سبک مقابله‌ای هیجان‌مدار و مسأله‌مدار اثر مثبت مستقیم و روان رنجورخویی بر سبک مقابله اجتنابی اثر مثبت مستقیم دارد.
فصل سوم
روش پژوهش
در این فصل به معرفی روش پژوهش، جامعه و نمونه آماری می‌پردازیم. همچنین ابزارهای اندازه‌گیری پژوهش و متغیرهای پژوهش مورد بررسیقرار می‌گیرد و روش اجرای پژوهش و چگونگی روش تحلیل داده‌ها یبان می‌گردد. به بیان دیگر هدف از انتخاب این روش تحقیق آن است که محقق مشخص نماید که چه شیوه‌ای اتخاذ نماید تا او را هر چه دقیق تر و وسیع تر در دستیابی به پاسخ‌هایی برای پرسش‌های پژوهش کمک کند.
3-1-روش پژوهش
پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه‌ی بین پنج عامل بزرگ شخصیت و تاب‌آوری با سبک‌های مقابله انجام گرفت. بنابراین روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است.
3-2-جامعه آماری
جامعه آماری در این پژوهش کلیه‌ی دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی مقطع کارشناسی ارشد واحد کرمانشاه است که در سال 1393 مشغول به تحصیل بودند.
3-3- روش نمونه‌گیری
در این پژوهش، از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده استفاده شده است. حجم نمونه در این پژوهش شامل 300 نفر از دانشجویان است.
3-4- متغیرهای پژوهش
متغیر مستقل: پنج عامل بزرگ شخصیت
متغیر وابسته: تاب آوری و سبک های مقابله ای
متغیر کنترل: دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد
3-5- ابزار پژوهش
3-5-1-پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیت
پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیت نئو136 از جمله پرکاربردترین آزمون‌های خودسنجی شخصیت، آزمون‌های خانواده NEO هستند که بر مبنای نظریه پنج عاملی شخصیت شکل گرفته‌اند. مدل پنج عاملی حاصل چندین دهه تحقیق متمرکز بر صفات شخصیتی یا روش‌های پیچیده تحلیل عاملی می‌باشذ. مدل پنج عاملی توجه روانشناسان شخصیت بسیاری را برانگیخته است. کارهای کاستا و مک‌کری یکی از مهم‌ترین کارها در این زمینه است. کاستا و مک‌کری در سه مرحله (1985، 1989) پرسش‌نامه‌ای ساخته و تنظیم کرده‌اند که امروزه به پرسشنامه تجدیدنظر شده شخصیت NEO شهرت دارد. این پرسشنامه 60 سوال است که برای اندازه‌گری پنج عامل بزرگ شخصیت (روان رنجور خویی، برون‌گرایی، سازگاری، مقبولیت و وظیفه‌شناسی) استفاده می‌شود.
در این پرسشنامه‌ برای هر عامل 12 سوال وجود دارد که پاسخ‌دهی آنها در قالب مقیاس لیکرتی 5 درجه‌ای (کاملاً مخالفم، مخالفم، نظری ندارم، موافقم، کاملاً مافقم) امکان‌پذیر است. مک‌کری و کاستا (1985) هر یک از این 5 عامل را به شش جنبه خاص تقسیم کردند. هر جنبه، رگه‌های ویژه یا ابعادی را نشان می‌دهد که تشکیل دهنده پنج عامل شخصیت هستند.
محتوای آزمون، روان رنجور خویی: تمایل به تجربه عمومی به عواطف منفی چون ، غم، دست‌پاچگی، عصبانیت، احساس گناه و نفرت مجموعه این عامل را تشکیل می‌دهند. افرادی که نمرات آنها در این عامل پایین است دارای ثبات عاطفی بوده و قادرند با موقعیت‌های تنیدگی‌زا و بدون آشفتگی روبرو شوند. اما هر چه به سمت نمرات بالای این مقیاس پیش می‌رویم عقاید غیرمنطقی بیشتر می‌شود و فرد در مقابل استرس مقاومت کمتری دارد (گروسی فرشی، 1380).
برونگرایی: برونگرایی در ارتباطاتی که در آن شخص احساس آرامش می‌کند اشاره دارد. نمره بالا در این عامل با برقرای ارتباطات زیاد و احساس لذت از آن مشخص می‌شود و نمره پایین بیانگر درونگرایی می‌باشد (هاوارد و هاوارد، 1995؛ به نقل از خیل‌جو، 1380).
انعطاف پذیری: این عامل بیانگر علایق و نگرش‌های افراد نسبت به محرک‌های محیطی می‌باشد و مبین استقلال‌طلبی، کنجکاوی، آرمانگرایی و نوآوری‌ها است. نمره بالا در این عامل موید کاوشگری، جست‌و جو‌گری می‌باشد و نمره پایین در آن بیانگر این واقعیت است که شخص تمایل دارد وضعیت موجود را حفظ کند (مک‌کری و کاستا، 1998)
سازگاری: این عامل مبین تمایلات افراد در روابط بین فردی است. نمره بالا در این عامل بیانگر این واقعیت است که فرد تمایل دارد روابط اجتماعی بسیار قوی با کسانی داشته باشد که با آنها در ارتباط است. نمره پایین در این عامل نشان می دهد فرد بیشتر به نیازهای خود توجه دارد (گلدبرگ، 1990)
وظیفه شناسی:نمره بالا در این عامل بیانگر با وجدان بودن، هدفمند، و با اراده و مصمم می باشد. نمره در این عامل مبین این است که این افراد در بکارگیری اصول اخلاقی زیاد دقیق نمی باشند و در تلاش رسیدن به هدف هایشان بی حال هستند (گروسی فرشی، 1380)
در خصوص پایایی این پرسشنامه نتایج چندین مطالعه نشان می دهد که زیر مقیاس های NEO-FFI همسانی درونی خوبی دارند. به عنوان مثال کاستاومک کری (1992؛ به نقل از شعیری، عطری فرد، نیکخواه، قائم مقامی، 1385) ضریب آلفای بین 68/0 (برای مقبولیت) تا 86/0 (برای نوروزگرایی) را گزارش کرده اند. رونالد، پارکرواشتومپ137(1998؛ به نقل از آلوجا، گارسیا، روسیروگارسیا،138 2005) پایایی بین 62/0 تا 84/0 و 50/0 تا 84/0 را به ترتیب در